Copyright 2006 Het Financieele Dagblad

February 17, 2006

LENGTH: 629 words

HEADLINE: Nederland is attractief voor witwassen geld

BODY:
Studie bewijst zuigkracht op buitenlandse criminelen

VASCO VAN DER BOON

DEN HAAG - Nederland wast jaarlijks minstens euro 18,5 mrd aan crimineel geld wit. Hiervan is het overgrote deel, euro 14,7 mrd, afkomstig van in het buitenland gepleegde criminaliteit. Minder dan een kwart, euro 3,8 mrd, van de witwas komt van Nederlandse criminaliteit. Nederland is internationaal gezien 'perfect' om geld wit te wassen.

Dit concludeert een vandaag verschijnend onderzoek verricht in opdracht van het ministerie van Financien. De studie is opgesteld door de Utrecht School of Economics onder leiding van hoogleraar Brigitte Unger.

Voor het eerst is gepoogd de omvang van de Nederlandse witwassector in kaart te brengen. De studie is internationaal een unicum, maar werkt met veel onzekerheden. De euro 18,5 mrd is een minimumschatting. Dit bedrag kan oplopen tot euro 25 mrd, 'dus rond de 5% van het bruto binnenlands product', schrijft Unger. Daarmee zou de Nederlandse witwassector aan de bovenkant komen van de 2 a 5% van de economie die de omvang van het witwassen volgens het Internationaal Monetair Fonds in andere landen heeft. Anderzijds blijkt de Nederlandse witwassector de helft kleiner dan een internationaal model voorspelt.

De onderzoekers tellen alleen een eerste witwastransactie mee. Maar een witwasoperatie loopt vaak over meer schijven om de criminele oorsprong van het geld aan het zicht te onttrekken. Bruto kan de Nederlandse witwassector daardoor omvangrijker zijn dan de netto-omvang die Unger raamt.

Elk miljard dat wordt witgewassen is op korte termijn goed voor 0,1% extra economische groei. Op langere termijn schaadt witwassen altijd de economie, omdat het criminaliteit aantrekt. Met het witwassen van euro 1 mln is gemiddeld een ondersteunende voltijdsbaan gemoeid. Unger bevestigt dat geconcludeerd kan worden dat bij de witwassector een kleine 20.000 mensen beroepsmatig behulpzaam zijn. 'Zeker niet minder.'

Ungers rapportage, getiteld 'The amounts and the effects of money laundering', noemt Nederland 'attractief' voor witwassers en in internationaal opzicht 'een belangrijk land voor het witwassen van geld'. In een lijst van meest aantrekkelijke landen voor witwasoperaties komt Nederland samen met de Kanaaleilanden en San Marino, maar ook samen met Frankrijk en Duitsland, op een gedeelde zevende plaats. Dat is voor bekende offshorecentra als Maagdeneilanden, Bahama's, Barbados en Cyprus.

De aantrekkingskracht van Nederland voor witwassers komt volgens het rapport onder meer door gunstige fiscale regelingen voor buitenlandse instellingen en 'special purpose vehicles' (spv's). 'Financieel gezien lijkt een groot deel van het witwassen plaats te vinden met gebruikmaking van de fiscaal-neutrale faciliteiten en diensten van Nederland', concludeert het rapport over spv's. Via Nederlandse spv's gaat jaarlijks euro 4000 mrd buiten de officiele handelsstatistieken om, noteert het rapport.

Unger adviseert met voorrang vervolgonderzoek naar witwassen via deze spv's, maar ook naar witwassen via im- en exportbedrijven en vastgoed. Casino's zijn minder belangrijk als witwasstation dan vaak gedacht. 'Slechts euro 1,5 mln wordt witgewassen via casino's.'

Een deel van de aantrekkingskracht van Nederland voor buitenlandse witwassers komt volgens de studie door op zichzelf positieve eigenschappen als politieke stabiliteit en financieel-logistieke kennis.

Witwas in de polder

Totale jaarlijkse omvang geschat op euro 18,5 mrd

Witwasstroom komt voor circa vier vijfde uit buitenland

Kortetermijneffecten positief: per euro 1 mrd witwas 0,1% groei

Witwas schept 20.000

faciliterende banen

Op langere termijn is witwas altijd negatief voor economie

Witwas trekt criminaliteit aan