Copyright 2006 PCM Uitgevers B

February 18, 2006
nieuws 18 zaterdag

SECTION: VANDAAG; Pg. 2-3

LENGTH: 622 woorden

HEADLINE: Nederlandse witwasserette heeft een heleboel programma's

BYLINE: door Louis Cornelisse

BODY:

Klassieke trucs om kapitaal uit misdaad wit te wassen, vormen niet de enige bedreiging van de rechtsstaat.

Criminele thuisbankiers centrifugeren steeds meer hun illegale financiën van onderop naar de bovenwereld. Nederland staat volgens onderzoekers te boek als centrum voor het witwassen van geld afkomstig uit criminele activiteiten als drugshandel en fraude. Wereldwijd wordt het zwarte circuit geschat op zo'n 500 tot 1000 miljard dollar per jaar. Nederland neemt met zo'n twintig miljard euro een bescheiden plaats in. Toch hebben politie en justitie steeds meer aandacht voor witwassen. Niet alleen omdat daarmee belasting wordt ontdoken. De overheid wil niet dat het beeld ontstaat dat misdaad loont. Bovendien zijn er voorbeelden te over dat crimineel geld de legale (bank- en onroerend) wereld besmet. De meest recente uitwassen zijn de afrekeningen in Amsterdam, waaronder de liquidatie van vastgoedhandelaar Willem Endstra, die wordt aangemerkt als 'bankier van de onderwereld'.

Witwaspraktijken vormen een groot gevaar voor de stabiliteit en veiligheid binnen een land. Maffiosi in de VS investeerden in wasserettes (launderettes) om zo de opbrengst uit prostitutie, afpersing en de destijds verboden drankhandel te witten. Deze methode van 'injecteren' wordt ook nu nog veelvuldig toegepast, met name in horeca en gokhallen. Een nadeel voor de criminelen is dat ze belasting moeten betalen over de pseudowinst. Dat het geld buiten het bankwezen blijft, zodat ze geen last hebben van de Wet melding ongebruikelijke transacties (MOT), weegt daar meestal tegen op.

Criminelen kunnen er ook voor kiezen om handlangers te laten 'smurfen' met kleine pakketten geld, veelal afkomstig uit drugshandel. Die worden aangeboden bij financiële bedrijfjes zoals wisselkantoren. Nu in Nederland ook dat soort instellingen op 'plaatsing' worden gecontroleerd, lijkt er een trek naar het buitenland op gang te komen. Een aanwijzing daarvoor is dat op Schiphol vorig jaar bijna twee keer zoveel crimineel geld bij smokkelaars is gevonden (bijna 6 miljoen euro) als in 2004.

Voor de methode 'versluiering' is een heel netwerk van tussenpersonen en banken nodig. Criminelen kiezen bij voorkeur banken op locaties waar de overheid het niet zo nauw neemt met het toezicht. Het doel is er later goederen van te kopen of het geld zogenaamd terug te 'lenen' om vervolgens te investeren in legale objecten.

Een nieuwe truc speelt zich geheel digitaal af. Misdaadsyndicaten gaan vanuit huis bankieren. Kleine criminele dealers storten op rekeningen van de organisatie. Die pompt en mengt de geldstromen in een snel tempo over de wereld. Zo ontstaat een dwaalspoor. Behalve grote internationale bendes maken ook terroristen gebruik van de 'centrifuge-methode'.

Witwasserij bloeit in NederlandIn Nederland wordt jaarlijks 18 tot 25 miljard euro witgewassen. Tachtig procent daarvan is afkomstig uit het buitenland. Tot die schatting komen onderzoekers van de Utrecht School of Economics in opdracht van het ministerie van financiën. Het merendeel van dat geld is de vrucht van fraude, variërend van belastingontduiking tot uitkeringsfraude. 20 procent komt uit drugshandel, 10 procent uit andere criminaliteit. Nederland genereert zelf 8 tot 14 miljard euro verdacht geld per jaar. Daarvan wordt zo'n 4 miljard in Nederland witgewassen, de rest gaat de grens over. Uit het buitenland komen jaarlijks 14 tot 21 miljard euro's die hier worden witgewassen. Nederland is aantrekkelijk voor zwart geld, concluderen de onderzoekers. De omvangrijke stroom zwart geld draagt bij aan de groei van de Nederlandse economie, geld dat grotendeels de vrucht is van misdrijven elders gepleegd. Maar omvangrijke stromen crimineel geld trekken ook weer criminaliteit aan.